VERBINTENISSENRECHT
Als ondernemer maakt u voortdurend afspraken, bewust of onbewust. Het lijkt tegenstrijdig, onbewust afspraken maken, maar dat is wel wat er gebeurt. U kunt ook niet bewust zijn van alle afspraken – zie bijvoorbeeld de kleine lettertjes (algemene voorwaarden) in een contract -, dat is ondoenlijk. Of wat denkt u van alle wettelijke regels die van toepassing zijn op uw afspraken met, bijvoorbeeld, een consument-klant, of wanneer u bijvoorbeeld een financieel product verkoopt? Afspraken zijn alle verbintenissen die u direct of indirect bent aangegaan oftewel alle rechten en verplichtingen die gelden in uw verhouding met, bijvoorbeeld, uw klant, werknemer, of leverancier.
Verbintenissen zijn de kurk waarop uw onderneming drijft: zonder deze afspraken weet u niet wat u wanneer moet leveren en welke tegenprestatie u daarvoor ontvangt. Kortom: het biedt duidelijkheid en zekerheid. Het is dus (bijvoorbeeld) van belang dat u en uw klant goede afspraken maken. Maar dat is nog niet zo eenvoudig. Goed betekent in de eerste plaats: duidelijk. Het is van goot belang dat voor u beiden duidelijk is wat de kern van de door u beiden te leveren prestatie is: bedoelt u beiden hetzelfde?
Naast de mogelijke onduidelijkheid over hetgeen is afgesproken kunnen er nog vele situaties ontstaan waar u beiden niet aan hebt gedacht en waar dus ook geen afspraken over zijn gemaakt. Ik geef u enkele voorbeelden. Wat te doen als de door u beloofde levering wordt vertraagd doordat een ingeschakelde derde (hulppersoon) ziek wordt, bijvoorbeeld door het coronavirus, of als een grondstof niet voorradig is? Mag de andere partij zijn tegenprestatie, bijvoorbeeld een (deel)betaling, dan opschorten? Of mag hij helemaal afzien van de gemaakte afspraken en de overeenkomst beëindigen (opzeggen of ontbinden)? Denkt u zich eens in wat voor omzetverlies dit met zich mee brengt. En heeft de wederpartij daarnaast (ook nog) aanspraak op een schadevergoeding? Of kunt u zich op een (wettelijke of contractuele) afspraak beroepen die een dergelijke schadeclaim tegenhoudt?
Over veel van dergelijke situaties kunt u als ondernemer afspraken maken. Voor zover dat niet is gebeurd bepalen de wet en de rechtspraak de spelregels. Daarvan bent u dan afhankelijk. Dat is niet per definitie bijvoorbaat rampzalig, maar dat kan het wel zijn. Het valt in ieder geval aan te bevelen bewust te worden van de mogelijke risico’s bij het aangaan van zakelijke transacties oftewel het maken van afspraken.